W cieniu katedr domeny Kapetyngów I - Reims, Laon i Soissons w średniowieczu

 

 

Projekt roczny na rok akademicki 2016/17, POD HONOROWYM PATRONATEM MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO, pana Piotra Całbeckiego, 
to dziewiąty projekt studyjny Koła, a drugi - dotyczący kultury średniowiecznej Francji, ze szczególnym naciskiem na dojrzałe średniowiecze i panowanie Kapetyngów.

Projekt został dofinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, prorektora UMK Andrzeja Sokalę oraz Samorząd Studencki Wydziału Sztuk Pięknych.  Serdecznie dziękujemy za wsparcie!

________________________________________________

 Koło składa najserdeczniejsze podziękowania Osobom oraz Instytucjom,
które przyczyniły się do udanej realizacji objazdu po Francji:

Office de Tourisme de Soissons oraz merostwu Braine za umożliwienie wizyty w dawnym kościele premonstratensów
Panu Jeanowi Pons - radnemu Braine i asystentowi burmistrza, 
za organizację zwiedzania miasta i wspaniały komentarz historyczny; 
Office de Tourisme de Laon i Pani Karine Aubree za wielogodzinne oprowadzenie po katedrze i mieście 
połączone z wnikliwym komentarzem historycznym 
oraz Bibliotheque Municipale w Reims i Pani Kustosz Sabine Maffre
za pokaz średniowiecznych skarbów rękopiśmiennych Reims. 

____________________________________________

 

 

 

 Z Panem Jeanem Ponsem na tle ruin Chateau de La Folie w Braine 
 
Z panią Kathrine Aubree na wieży katedry w Laon
 
 
Z panią Sabine Maffre w Bibliotheque Municipale w Reims 
 

 

____________________________________

O PROJEKCIE  

 

Etapy realizacji projektu 2016/17

1. Przygotowanie harmonogramu praci określenie priorytetów naukowych i poznawczych projektu (XI 2016);
2. Przygotowanie i wygłoszenie referatów studyjnych w zespołach studenckich, wykłady opiekuna Koła i zaproszonych Gości (XII 2016 - IV 2017);
3. Opracowanie harmonogramu objazdu i przygotowanie tematów indywidualnych do prezentacji w terenie (III 2017);
4. Objazd zagranicznySZAMPANIA (21-26 kwietnia 2017);
5. Wykłady podsumowujące projekt studyjny i objazd (V-VI 2017)
6. Przygotowanie materiałów popularyzatorskich do celów dydaktycznych (teczka z opracowaniami, publikacja zdjęć w Fototece);
7. Podsumowanie projektu na Wydziale Sztuk Pięknych - wykład i wystawa fotograficzna (XI 2017).

 

PRZYGOTOWANIA STUDYJNE  

Przygotowania merytoryczne rozpoczęły się w listopadzie 2016 i objęły cykl referatów, poświęconych ogólnym zagadnieniom kultury i sztuki regionu, a także wykłady gościnne. Grupy zagadnień dotyczyły kolejno: badań nad kulturą średniowiecznej Francji (w tym: szkoła Annales i rola publikacji Marca Blocha); zjawisk kulturowych w czasach katedr (renesans XII wieku, kultura truwerów); historii regionu Szampania i organizacji kościelnej w średniowieczu; ideologii monarchicznej, ideowej funkcji katedr oraz koronacji w Reims (z uwzględnieniem legendy Chlodwiga oraz sensu i przebiegi sakry w Reims); historii miasta Reims w średniowieczu oraz szczegółowo: historii budowlanej i programów obrazowych katedr w Reims, Laon i Soissons.  

WYKŁADY ZAPROSZONYCH GOŚCI

  1. prof. Jacek SOSZYŃSKI, Instytut Historii Nauki PAN w Warszawie     
    Renesans XII wieku (6 III 2017) >>
  2. dr hab. Jerzy PYSIAK, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
    Katedry w monarchii zachodnich Franków i w kapetyńskiej Francji (27 III 2017) >>

WYKŁADY OPIEKUNA dr hab. Moniki Jakubek-Raczkowskiej

       1. Szkoła Annales  (29 XI 2016)
       2. Ideologia monarchiczna w średniowieczu  (30 I) >>
       3. Sakra koronacyjna w Reims na podstawie Ordo coronandi Ludwika IX i Livre du Sacre Karola V  (27 II) 

REFERATY KOŁOWICZÓW I SEKCJI DOKTORANCKIEJ 

  1. Szampania w średniowieczu i epoce nowożytnej, Mateusz Hübner (9 I 2017)  >>
  2. Kultura północnej Francji w średniowieczu - truwerzy, Łukasz Makowski (9 I 2017) >>
  3. Średniowieczna organizacja kościelna na ziemiach północnej Francji, mgr Tomasz Kowalski (16 I) 
  4. Legenda Chlodwiga i jej znaczenie dla Reims, rola opactwa Saint-Remi, Weronika Wojciuk, Erik Rawdanowicz (23 I)  >>
  5. Królowie cudotwórcy - komentarz do tez Marca Blocha, Patrycja Dądela, Milena Hübner (23 I) >>
  6. Reims - historia i geografia sakralna w średniowieczu Paulina Ruducha, Agata Nowak, Anna Walisko (27 II)
  7. Katedra w Reims - historia budowla i konserwatorska, Joanna Daroszewska, Weronika Pacholik (13 III)
  8. Program obrazowy katedry w Reims w kontekście sakry koronacyjnej, Wiktor Binnebesel, Grzegorz Grąbczewski (13 III)
  9. Tzw. Rewers fasady katedry w Reims: Ludwik Święty i Reims, Katarzyna Sinoracka, Dominik Lamparski (20 III) >>
  10. Rzeźba architektoniczna katedry w Reims - zagadnienie stylu i oddziaływania, problematyka konserwatorska, mgr Alicja Grabowska-Lysenko (20 III)  >>
  11. Skryptorium Hautvillers. Iluminatorstwo Szampanii do XV wieku, mgr Mateusz Marszałkowski (3 IV)  >>
  12. Laon: katedra (z uwzględnieniem roli szkoły katedralnej); obwarowania, geografia sakralna, Kamil Krzyżanowski, Aleksandra Pojawis, Weronika Ptrzygocka (3 IV) >>
  13. Historia budowlana katedr w Laon i Soissons, Olga Słoma, Natalia Pytlik (10 IV)  

____________________________________

Objazd naukowy, 21-26 kwietnia 2017 

  • 21 IV, piątek - wyjazd z Polski
  • 22 IV, sobota - REIMS: topografia miasta, zajęcia w katedrze: problematyka architektoniczna oraz wpis na listę WHL UNESCO, opactwo St-Remi 
  • 23 IV, niedziela - REIMS: Musee Palais du Tau; katedra: wieże i więźba dachowa, rzeźba portali, witraże; Musee St-Remi; kościół St-Jaques: architektura    
  • 24 IV, poniedziałek - SOISSONS: katedra; opactwa St. Leger i St-Jean-de-Vignes; BRAINE: dawny kościół premonstratensów, Chateau de la Folie, topografia i historia miasteczka  
  • 25 IV, wtorek - LAON: kaplica templariuszy; katedra (analiza architektury, wejście na  empory i wieże); średniowieczna miasta z umocnieniami; opactwo St-Martin
  • 26 IV - REIMS: Bibliotheque Municipale / powrót do Polski 

 

 
Katedra w Reims 
 
Katedra w Soissons
 
W Laon
 
Na wieży w Laon 
 
 Pod kościołem St-Remi w Reims

   ___________________________________

Podsumowanie i rezultaty 

 

  1. ZASOBY FOTOTEKI  Reims>>  Laon>> Soissons>> Braine>> 
  2. POPULARYZACJA PROJEKTU i prezentacja rezultatów FOTOGRAFICZNYCH wystawa fotografii>> 
  3. MATERIAŁY DYDAKTYCZNE Teczka z opracowaniami projektowymi i mateirłami dostępna w Bibliotece Wydziału Sztuk Pięknych.
____________________________________

Materiały studyjne 

_____

LINKI

REIMS

Strona domowa miasta Reims 

               Strona domowa katedry 

               katedra - architektura

               katedra  - problematyka konserwatorska 1>>  2>>

               katedra - wpis na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO 

               inwentarz ikonografii katedry >>

       muzea

       biblioteka w Reims 1>>

KORONACJE 1>> 2>>
Livre du sacre Karola V (Cotton MS Tiberius B VIII) >>

ILUMINATORSTWO SZAMPANII w ŚREDNIOWIECZU

Piękne Godzinki

Zdigitalizowany "Psałterz Utrechcki" (i jego kopie)

Europeana Regia - manuskrypty z Reims, Amiens i Valenciennes

Manuskrypt słowiański 

Kodeksy Reims na portalu Enluminures 

Digitalizaty z Bibliotheque Municipale w Reims 

LAON

      katedra: proj. Ph. Gaveta >>
      katedra: Patrimoin/Picardie >>
      katedra: Structurae >> 
inne >> 
projekt wirtualnego zwiedzania miasta >>
materiały biura OdT Pays de Laon >>

Musee d'Art et d'Archeologie >>

SOISSONS  materiały OdT Soissons >>

Album Villarda de Honnecourt - proj. Gallica >>

_____

BIBLIOGRAFIA  WYKORZYSTANA PODCZAS REALIZACJI PROJEKTU

Opr. ogólne 

  • Kimpel D. Suckale R., Die gotische Architektur in Frankreich: 1130-1270, München 1985
  • Jarzewicz Jarosław, Rysunek architelktów średniowiecza (Villard de Honnecourt i inni), w: Disegno - rysunek u źródeł sztuki nowożytnej, red. T. Żuchowski, S. Dudzik, Toruń 2001, s. 65nn 

Reims - KATEDRA

  • Clark William, Reading Reims I. The sculptures on the butresses, "Gesta", 39 (2000), z.2, 135-145. 
  • Demouy Patrick, Reims: die Kathedrale, Regensburg 2001. 
  • Hinkle Wiliam M., The portal of the saints of Reims cathedral. A study of medieval iconography, New York 1965.
  • Frisch Teresa G., The twelve gothic statues of the cathedral at Reims: their stylistic and chronological relation to the sculpture of the north transept of the west façade, “The Art Bulletin” 42 (1960), s. 1-24.
  • Frodl-Kraft Eva, Zu den Kirchenschaubildern in der Hochfenstern der Kathedrale in Reims. Abbildung und Abstraktion, "Wiener Jahrbuch fur Kunstgeschichte" 25 (1972), s. 53-86.
  • Hamann-MacLean Richard,  Die Reimser Denkmale des französischen Königtums im 12. Jahrhundert Saint-Rémi als Grabkirche im frühen und hohen Mittelalter[w:] Beiträge zur Bildung der französischen Nation im Früh- und Hochmittelalter, Hg. Helmut Beumann, Sigmaringen 1983, s. 93-256.
  • Hamann-MacLean Richard, Le revers de la façade de la cathédrale de Reims[w:] Mélanges d'histoire rémoise (Travaux de l'Académie Nationale de Reims / 158), Paris 1979, s. 78-83.
  • Hamann-McLean Richard, Die Kathedrale von Reims. Bildwelt und Stilbildung, „Marburger Jahrbuch für Kunstwissenschaft“ 20 (1981), s. 21-54.  
  • Hamann-MacLean Richard, Zur Baugeschichte der Kathedrale von Reims, [w:] Festschrift Ernst Gall, Hg. Margarethe Kühn, Louis Grodecki, München 1965, s. 195-234.
  • Lillich Meredith Parsons, The Gothic stained glass of Reims Cathedral, Regensburg 2001.
  • Panofsky Erwin, Über die Reihenfolge der vier Meister von Reims, „Jahrbuch für Kunstwissenschaft“ 1927, s. 55-82.
  • Sauerländer Wilibald, Les statues royales du transept de Reims, “Revue de l’Art” 27 (1975), s. 9-30.
  • Sauerländer Wilibald, Reims und Bamberg. Zur Art und Umfang der Übernahmen, „Zeitschrift für Kunstgeschichte“ 39/2-3 (1976), s. 167-192.
  • Sauerländer Wilibald, Antiqui und Moderni in der Skulptur der Kathedrale zu Reims, [w:] Studien zur mittelalaterlichen und Frühneuzeitlichen Kunstgeschichte und Geschichte, Hg. Hans-Joachim Krause, Andreas Ranft,  Stuttgart-Leipzig 2009, s. 7-35.
  • Sauerländer Wilibald, Reims - die Königin der Kathedralen: Himmelsstadt und Erinnerungsort, Berlin-München 2013.
  • Schmidt Gerhard, Bemerkungen zur Königsgallerie der Kathedrale von Reims, "Wiener Jahrbuch für Kuntgeschichte, 25 (1972), s. 96-106. 
  • Schmegler Dagmar, Die Masken von Reims. Zur Genese negativer Ausdruckformen zwischen Tradition und Innovation, Frankfurt/M 2011.  
  • Schöller Wolfgang, Beobachtungen an Baldachinen. Ein Beitrag Zur gotischen Skulptur in Frankreich, „Zeitschrift für Kunstgeschichte“ 61/2 (1998), s. 190-205.
  • Schüssler Ilse, Die Reimser Visitatio-Maria als erste Trumeau Madonna, „Marburger Jahrbuch für Kunstwissenschaft“ 18 (1969), s. 119-142.  

Reims - ST-REMI

  • Cavines Madeline H., Notes on the original design of the choir and chevet of Saint-Remi at Reims, [w:] Pierre, lumière, couleur. Études d'histoire de l'art du Moyen Âge en l'honneur d'Anne Prache, ed. Fabienne Joubert, Dany Sandron, [Culture et civilisations médévales 20], Paris1999, s. 67-87.
  • Collin Hubert, Les églises rurales du diocèse de Reims à l'époque romane. Caractéristiques générales, [w:] Mélanges d'histoire rémoise (Travaux de l'Académie Nationale de Reims / 158), s. 45-63.
  • Simon Jacques, La restauration des verrières de la basilique Saint-Remi de Reims, [w:] Mélanges d'histoire rémoise (Travaux de l'Académie Nationale de Reims / 158), Paris 1979, s. 64-77.

Reims - MANUSKRYPTY 

  • Hourlier Jacques, Manuscrits à peintures rémois, [w:] Mélanges d'histoire rémoise (Travaux de l'Académie Nationale de Reims / 158), Paris 1979, s. 13-19.

 Reims - KORONACJE 

  • Coronations. Medieval and early modern monarchic ritual, ed. J. M. Bak, Los Angeles 1990. >> 
  • Le Goff Jaques, Le sacre royal à l’époque deSaint-Louis d’après le manuscrit latin 1246 de la BNF, Paris 2001.
  • Kantorowicz E., The King's two bodies. A study in medieval political theology >>
  • O'Meara Carra Ferguson, Monarchy and consent: the coronation book of Charles V of France: British Library MS, Cotton Tiberius B. VIII, London 2001.

Laon - KATEDRA

  • Saint-Denis Alain, Plouvier Martine, Souchon Cecile, Laon. La cathedrale, Paris 2002.
  • Sandron Dany, La cathédrale et l'architecte: à propos de la façade occidentale de Laon, [w:] Pierre, lumière, couleur. Études d'histoire de l'art du Moyen Âge en l'honneur d'Anne Prache, ed. Fabienne Joubert, Dany Sandron, [Culture et civilisations médévales 20], Paris 1999, s. 133-150.

Soissons 

  • Barnes Carl F., The twelve-century transept of Soissons: the missing source for Chartres? , "Journal of the Society of Architectural Historians" 28 (1969), s. 9-25. 
  • Klein Bruno, Chartres und Soissons. Überlegungen zur gotischen Architektur um 1200, „Zeitschrift für Kunstgeschichte“ 49/4 (1986), s. 437-466.
  • Schlink Wilhelm, A room wit a vew: the cellar and his office at the Augustinian Abbey of Saint-Jean-de-Vigne, Soissons, [w:] Pierre, lumière, couleur. Études d'histoire de l'art du Moyen Âge en l'honneur d'Anne Prache, ed. Fabienne Joubert, Dany Sandron, [Culture et civilisations médévales 20], Paris 1999,, s. 199-221.