Projekt na rok akademicki 2024/25, to piąty projekt roczny realizowany
POD HONOROWYM PATRONATEM MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO, pana Piotra Całbeckiego.
O PROJEKCIE
___________________________________
Tematyka projektu związana jest z obchodami 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II oraz z wpływami sztuki cesarstwa na rozwój kultury rodzącej się państwowości polskiej. Problematyka projektu dotyczy zagadnień z zakresu historii i kultury politycznej monarchii wczesnopiastowskiej, religii i religijności (w tym chrystianizacja ziem polskich, misja św. Wojciecha, pielgrzymka Ottona I do Gniezna, ryt sakry), historii sztuki polskiej i wczesnego średniowiecza w Niemczech w ujęciu porównawczym. Przedmiotem odjazdów członków Koła w roku akademickim są zabytki średniowiecznej Saksonii z okresu ottońskiego, salickiego i staufijskiego (X-XII w.), ze szczególnym uwzględnieniem miejsc wpisanych na WHL UNESCO, oraz zabytki związane z początkiem panowania dynastii Piastów na terenach Wielkopolski w X-XII w.
Etapy realizacji projektu 2022/23
- Przygotowanie harmonogramu prac, określenie celów naukowych projektu oraz programu objazdów zabytkoznawczych (październik-listopad 2024)
- Wykłady Opiekuna Koła i zaproszonych gości, referaty studentów i doktorantów (grudzień 2024-maj 2025)
- Przygotowanie objazdowych referatów studenckich i doktoranckich (kwiecień-maj 2025)
- Zagraniczny objazd zabytkoznawczy po Saksonii (13-17 maja 2025)
- Wyjazd zabytkoznawczy do Gniezna - planowany na maj/czerwiec 2025
- Wykłady i referaty uzupełniające i podsumowujące projekt (czerwiec 2025)
- Wystawa posterowa (październik 2025)
___________________________________
Przygotowania studyjne
WYKŁADY OPIEKUNKI KOŁA I ZAPROSZONYCH GOŚCI
- prof. Monika Jakubek-Raczkowska, wykład inauguracyjny: "Wczesnopiastowskie kodeksy rękopiśmienne. Mity i rzeczywistość" (5 XI 2024) >> Omówione zostały najstarsze, pochodzące z XI w. księgi iluminowane, związane z Piastami („Złote kodeksy” gnieźnieński i pułtuski, Ewangeliarz Emmeramski, Sakramentarz Tyniecki, Kodeks Matyldy), które w tradycji uchodzą za fundacje monarchiczne lub książce. Przeanalizowano zarówno ich formę i dekorację, jak i związane z nimi legendy – i fakty, wynikające z badań proweniencyjnych, styloznawczych i technologicznych.
- Ewelina Siemianowska (Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie), wykład gościnny: "O muzeum początków Państwa Polskiego w Gnieźnie" (26 XI 2024) >> Nasza Gościni przedstawiła historię, profil działalności oraz zbiory gnieźnieńskiego muzeum.
- prof. dr hab. Piotr Oliński (Wydział Nauk Historycznych UMK), wykład gościnny: "Piastowie w kronice Galla Anonima" (26 II 2025). Wykład był poświęcony Kronice Galla Anonima, a koncentrował się na nakreślonych w niej wizerunkach pierwszych władców piastowskich, z zaakcentowaniem różnic w ich charakterystyce oraz wskazaniem celów, jakim mogła służyć tak prowadzona narracja, zwłaszcza dotycząca sylwetki Chrobrego.
- prof. Monika Jakubek-Raczkowska, wykład: "Drzwi gnieźnieńskie: dzieło sztuki między kultem a polityką" (11 III 2025). Wykład przedstawił w szczegółach problematykę formy i treści drzwi gnieźnieńskich, a przede wszystkich – przez pryzmat legendy i kultu św. Wojciecha – ich roli w micie założycielskim państwa polskiego i archidiecezji gnieźnieńskiej, a także – ich historycznej recepcji.
- prof. Monika Jakubek-Raczkowska, "Odlewnictwo magdeburskie" (18 III 2025). Na wykładzie omówiono dynamikę historyczną oraz charakterystyczne cechy techniki i formy dzieł odlewniczych z giserni magdeburskiej, powstałych w XII wieku (m.in. monumentalne nagrobki arcybiskupów magdeburskich, drzwi płockie, antaby z Czerwińska i Kolonii, drobne przedmioty odlewnicze)
- prof. Michał Woźniak, wykład gościnny: "O kielichach słów kilka. Złotnictwo romańskie w Polsce" (25 III 2025). Wykład koncentrował się na XII-wiecznych kielichach z Trzemeszna (zwanych kielichami Dąbrówki) – w kontekście ich proweniencji, symboliki i znaczenia w tradycji histioycznej.
- prof. Monika Jakubek-Raczkowska, spotkanie studyjne: periodyzacja i zasięg terytorialny projektu (1 IV 2025)
- prof. dr hab. Jakub Adamski (Instytut Historii Sztuki UW), wykład gościnny: "Magdeburg. Najważniejsza katedra niemieckiego Wschodu" (8 IV 2025). Na wykładzie została szczegółowo przedstawiona historia budowy katedr w Magdeburgu, od najwcześniejszej fazy znanej z odkryć archeologicznych(z uwzględnieniem sporów interpretacyjnych) po jej dzisiejsza formę, wraz z elementami wyposażenia.
REFERATY KOŁOWICZÓW I SEKCJI DOKTORANCKIEJ
- Agata Sałapa, referat "Piastowska legenda dynastyczna i jej analogie w monarchiach wczesnośredniowiecznej Europy" (12 XII 2024)
- Antonina Sajek, referat "O co spierali się Piast z Pomorzaninem. Chrystianizacja Pomorza i sztuka w tym okresie" (21 I 2025)
___________________________________
Objazd zabytkoznawczy
HARMONOGRAM
12 maja, poniedziałek: przyjazd do Poznania, nocny przejazd Flixbusem przez Polskę i Niemcy w kierunku Magdeburga.
13 maja, wtorek: Halberstadt: katedra św. Szczepana i Sykstusa wraz ze skarbcem, kościół Marii Panny z 1005 r., plac katedralny i stare miasto, figura Rolanda oraz inne, wybrane kościoły średniowieczne (św. Marcina, św. Andrzeja, św. Katarzyny i Barbary, św. Maurycego, św. Bucharda).
14 maja, środa: Gernrode. Zajęcia w kościele św. Cyriaka. Quedlinburg: rynek, kolegiata św. Serwacego i wzgórze zamkowe (UNESCO); Stare Miasto - domy szachulcowe, posąg Rolanda na rynku, wybrane kościoły średniowieczne (Mariacki, św. Benedykta, św. Mikołaja, św. Idziego, św. Wiperta).
15 maja, czwartek: Naumburg, katedrę św. Piotra i Pawła (UNESCO) z zespołem rzeźb dłuta tzw. Mistrza Naumburskiego, skarbiec, krypty i kaplice. Wędrówka po średniowiecznych kościołach i obwarowaniach Magdeburga, rynek, ratusz i Jeździec Magdeburski.
16 maja, piątek: Magdeburg - katedra św. Katarzyny i Maurycego z Portalem Rajskim i miejscem spoczynku Ottona I, muzeum katedralne Ottonianum; Kulturhistorischesmuseum; Kunstmusem.
_____________________________________________________________________
Koło składa serdeczne podziękowania Pani Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia, dr hab. Monice Wałachowskiej, prof. UMK, za finansowe wsparcie naszej wyprawy.
Specjalne podziękowania za możliwość przeprowadzenia zajęć i darmowe wstępy do muzeów kierujemy do pani profesor Annegrete Laabs, dyrektorki Kunstmuseum w Magdeburgu orraz do p. dr Gabriele Köster, dyrektorki Kulturhistorisches Museum w Magdeburgu. Darmowe wstępy umożliwili nam także kustosze katedr w Magdeburgu i Halberstadt. Pani dr Ulrike Theisen, kuratorce Dommuseum w Magdeburgu, dziękujemy za przybliżenie nam historii ottońskiego Magdeburga, a panu dr. Jonasowi Beranowi - za wspólną wędrówkę po współczesnym Magdeburgu i odkrywanie jego archeologicznych tajemnic.
Besonderen Dank für die Möglichkeit, den Unterricht durchzuführen und für den freien Eintritt in die Museen, richten wir an Frau Professor Annegrete Laabs, Direktorin des Kunstmuseums in Magdeburg, sowie an Frau Dr. Gabriele Köster, Direktorin des Kulturhistorischen Museums in Magdeburg. Den freien Eintritt ermöglichten uns auch die Domkapitularen in Magdeburg und Halberstadt. Frau Dr. Ulrike Theisen, Kuratorin des Dommuseums in Magdeburg, danken wir für die Einführung in die Geschichte des ottonischen Magdeburgs und Herrn Dr. Jonas Beran für die gemeinsame Wanderung durch das heutige Magdeburg und die Entdeckung seiner archäologischen Geheimnisse.
___________________________________
Podsumowanie i rezultaty
___________________________
Materiały studyjne
_____
LINKI
- Magdeburg
Kullturhistorisches Museum >>
Kunsktmuseum >>
katedra >>
wysatwa Des Kaisers letzte Reise >> - Naumburg
katedra >>
UNESCO >> - Kwedlinburg
katedra i skarbiec >>
UNESCO >> - Halberstadt
katedra i skarbiec >>