Prace sekcji kodykologicznej nagrodzone w wydziałowych konkursach

Prace magisterskie z zakresu kodykologii, napisane przez WERONIKĘ BRĄCZKOWSKĄ I MONIKĘ ŻYŁKĘ, zostały uhonorowane w konkursach na najlepsze prace dyplomowe w naukach o sztuce, napisane na Wydziale Sztuk Pięknych i obronione w roku akademickim 2024/2025. 

• Laureatką nagrody im JERZEGO REMERA, przyznawanej za wybitną pracę magisterską, obronioną w naukach o sztuce na Wydziale Sztuk Pięknych UMK, została WERONIKA BRĄCZKOWSKA za pracę pt. "Komentarze Piotra Lombarda do Listów św. Pawła – francuski manuskrypt o sygnaturze 4[8] ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Pelplinie".

Manuskrypt z Komentarzami Piotra Lombarda do Listów św. Pawła 4[8], znajdujący się w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej w Pelplinie, to unikatowy zabytek piśmiennictwa oraz iluminatorstwa o francuskiej proweniencji. Celem pracy było pierwsze, pełne przeanalizowanie tego rękopisu pod kątem kodykologicznym, zabytkoznawczym oraz historyczno-artystycznym. Dzięki badaniom porównawczym dekoracji kaligraficznej i inicjałów gwaszowych udało się potwierdzić jego pochodzenie ze skryptorium paryskiego oraz wskazać wspólnotę warsztatową z innym paryskim manuskryptem, zidentyfikowanym na rynku sztuki. Czas powstania księgi określono na lata 1220–1250. Tezy podparto uzupełniającymi badaniami nieinwazyjnymi (obserwacja w bliskiej podczerwieni, pomiary składu pierwiastkowego inkaustów i pigmentów w technice XRF, mikroskopia, analiza dendrochronologiczna oprawy). Dzięki badaniom archiwalnym w Pelplinie udało się też ustalić losy księgi w XX wieku.

• Wyróżnienie w konkursie im. doc. Jerzego Frycza za najlepsza prace napisana na Ochronie Dóbr Kultury otrzymała p. mgr MONIKA ZYŁKA za pracę pt. „Missale Cisterciense 1552 IV ze zbiorów Biblioteki Książąt Czartoryskich - Muzeum Narodowego w Krakowie. Analiza zabytkoznawcza", napisaną na specj. Muzealnictwo i Zabytkoznawstwo pod opieką prof. M. Moniki Jakubek-Raczkowskiej.

Przedmiotem pracy był iluminowany kodeks ms. 1552 IV ze zbiorów MNK – Biblioteki Książąt Czartoryskich w Krakowie, który po raz pierwszy poddano tu monograficznym studiom zabytkoznawczym. Objęły one zagadnienia kodykologiczne, analizę dekoracji, opis materiałów oraz techniki wykonania z wykorzystaniem badań nieinwazyjnych (XRF, NIR, obserwacja mikroskopowa), a także - wnikliwe rozpoznanie liturgicznej zawartości księgi, którą określono jako część letnią cysterskiego mszału. Studia te dały podstawę do przyjęcia jej datowania na początek XIV w. oraz do potwierdzenia jej nadreńskiej proweniencji. Wśród problemów badawczych znalazła się również kwestia rozpoznania wtórnie dodanych elementów oraz prześledzenie historii obiektu do czasów najnowszych, w tym jego losów jako obiektu kolekcjonerskiego. Wykazano m.in. że księga użytkowana była nawet do początku XVII w., natomiast oprawa, uchodząca za średniowieczną, pochodzi z XIX w.

______________________

Prace laureatek zostały upublicznione na wystawie Dyplom 2025 w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu i omówione w towarzyszącej wydarzeniu publikacji.