4(8) PETRUS LOMBARDUS, COMMENTARIA IN EPISTOLAS PAULI

Autorka noty: Weronika Brączkowska 

FRANCJA, 2. ćw. XIII w.

MSPL 2904

Biblioteka Diecezjalna w Pelplinie, 4(8)
Na k. 1r nowożytny wpis własnościowy  "Liber B. Mariae in Polplin”; pieczątki BDP na k. 1r, 65r, 161v; w górnej cześci okłądki tylnej wpis średniowieczny "Liber sanctae mariae in monasterio Pelplin"


Wpis własnościowy, fot. W. Brączkowska   

 
Nowożytny opis zawartości, fot. W. Brączkowska   

Podłoże pisarskie: bardzo cienki pergamin (welin?), k. 161, wymiary karty: ok. 26,5 x 41 cm. Brak ok. 50 kart w końcowej partii książki.

Zawartość: łac., Commentaria in Epistolis Pauli 

Blok: 16 składek (kwinterniony, składka V- bifolium) zszyte sześcioma podwójnymi zwięzami o grubości ok. 1 cm w odległości co ok. 6 cm. Zachowane oba plątniki.

Schemat pisarski: nowożytna foliacja ciągła piórkiem; zachowane liniowanie schematu pisarskiego stylusem.

Pismo: zapis obustronny, w dwóch kolumnach, czarnym inkaustem żelazowo-garbnikowym, tekstura gotycka jednej ręki.

  
                                    
K. 1r oraz szycie grzbietu, fot. W. Brączkowska     

 
Przykładowe zszycie pergaminu oraz ślady szlifowania kart, fot. W. Brączkowska     

  
Schemat pisarski stylusem, mikrofotografia, M. Jakubek-Raczkowska    

                                        

Dekoracja

12 inicjałów gwaszowych w tradycji paryskiej, złoconych, z motywami figuralnymi oraz ornamentalne. 

Są to kolejno: na k. 1r P(rincipia) 126 × 49 mm — św. Paweł ukazany jako skryba; k. 1v P(aulus), 95 × 36 mm — inicjał zoomorficzny, k. 2r P(aulus), 185 × 50 mm — św. Paweł przemawiający do ludu żydowskiego; na k. 54r inicjał figuralny P(aulus), 130 × 40 mm — ponownie św. Paweł głoszący Słowo Boże oraz na tej samej karcie inicjał ornamentalny P(aulus), 72 × 17 mm; na k. 100v inicjał figuralny P(aulus), 110 × 32 mm — wyświęcenie Pawła (il. 33) oraz drugi, zoomorficzny inicjał P(aulus) o wymiarach 85 × 30 mm; k. 126r P(aulus), 50 × 32 mm; k. 126v z inicjałem P(aulus), 111 × 32 mm — Paweł uzdrawia chromego (il. 36); na k. 146r, inicjał zoomorficzny E(phesii) o wymiarach 28 × 28 mm, a także drugi figuralny P(aulus) 120 × 32 mm — uwięziony Paweł z okna celi głosi kazanie rycerzowi. Ostatnim, w pełni zachowanym inicjałem figuralnym, jest ten z karty 160r, P(aulus), 90 × 27 mm; na tej samej stronicy pozostał trzon wyciętego inicjału „P” o wymiarach 130 × 40 mm.

Malowane przez dwóch iluminatorów (pierwszy pracował tylko w obrębie pierwszej składki), o cechach stylu paryskiego 2 ćw. XIII w. 

  
K. 121r, fot. W. Brączkowska 


Inicjał na k. 1r, fot. W. Brączkowska 


Porównanie dwóch analogicznych inicjałów z księgi — 2r oraz 54r), fot. W. Brączkowska 

  
K. 1v i 126r, fot. W. Brączkowska 


K. 1v i 126r, fragment inicjału, fot. W. Brączkowska 


K. 26r, mikrofotografia inicjału, fot. M. Jakubek-Raczkowska

 
  

Mikrofotografie inicjałów, fot. M. Jakubek-Raczkowska

 Inicjały na k. 1r oraz 100v w bliskiej podczerwieni (NIR), fot. J. Raczkowski

Kodeks zawiera także liczne inicjały filigranowe, czerwone lub błękitne bądź czerwono-błękitne, wykonane z dużą precyzją za pomocą piórka, w typie filigranu palmetowego (palmetki w formie karbowanych wachlarzyków), z motywem: kocich łapek, wsuwek do włosów, podwieszonych rzędów pereł, pióropuszy i trójliści w wypustkach marginalnych.  

 
Filigrany, fot. W. Brączkowska 

Filigrany, fot. W. Brączkowska 


Filigran, obraz mikroskopowy, fot. M. Jakubek-Raczkowska 

___________________________________ 

Oprawa

Zastosowana wtórnie (ze starszymi gniazdami); deski bukowe, pozbawione obleczenia datowane dendrochronologicznie (B. Gmińska-Nowak) po 1254.